Tuyến Trùng Hại Rễ Trên Cây Cà Phê: Nguyên Nhân, Triệu Chứng Và Biện Pháp Phòng Trừ

Tuyến trùng hại rễ, còn được gọi là bệnh vàng lá thối rễ, là một vấn đề nghiêm trọng đối với cây cà phê, có thể dẫn đến cái chết hàng loạt của cây. Các tuyến trùng chích hút rễ, gây vết thương và các nốt sưng trên rễ, tạo điều kiện cho nấm xâm nhập và gây thối rễ. Bệnh này thường xuất hiện trên các vườn cà phê già cỗi hoặc cây mới trồng lại, đặc biệt là trong điều kiện thời tiết bất lợi như mưa nhiều hoặc giao mùa.

Triệu Chứng Tuyến Trùng Hại Rễ Trên Cây Cà Phê

Triệu Chứng Trên Cây Cà Phê Kiến Thiết Cơ Bản

• Chùn Ngọn và Vàng Lá: Cây phát triển chậm, ngọn chùn và lá chuyển vàng.
• Rễ Tơ Phát Triển Mạnh: Rễ tơ gần mặt đất bị u sưng hoặc thối từng đoạn.
• Dễ Nhổ Lên Bằng Tay: Khi bị nặng, rễ cọc và rễ ngang có thể bị thối nặng, cây dễ nhổ lên bằng tay.

Triệu Chứng Trên Vườn Cà Phê Kinh Doanh

• Phát Triển Kém: Cây phát triển kém, chùn đọt và lá vàng.
• Rễ Thối Đen: Rễ tơ bị thối đen từ chóp rễ vào, có nhiều cây bị u sưng thành từng cục.
• Không Hấp Thu Dinh Dưỡng: Rễ lớn cũng bị thối từ lớp vỏ ngoài vào, cây không hấp thu được dinh dưỡng và chết.

Nguyên Nhân Gây Bệnh Tuyến Trùng Hại Rễ Trên Cây Cà Phê

Nguyên nhân chính gây bệnh vàng lá là do tuyến trùng thuộc các giống Pratylenchus, Meloidogyne,… và các loại nấm như Fusarium, Rhizoctonia.

• Tuyến Trùng Pratylenchus spp.: Tạo ra các vết thương trên cả rễ tơ và rễ cọc, khiến rễ có màu nâu đen.
• Tuyến Trùng Meloidogyne spp.: Tạo những nốt sưng nhỏ hoặc lớn và dài dọc theo rễ.

Biện Pháp Phòng Trừ Tuyến Trùng Hại Rễ Trên Cây Cà Phê

Đối Với Cà Phê Trong Vườn Ươm

• Không Sử Dụng Đất Nhiễm Tuyến Trùng: Tránh sử dụng đất có nguồn tuyến trùng để ươm cây.
• Xử Lý Thuốc Tuyến Trùng: Xử lý cây con trong bầu bằng cách xử lý thuốc tuyến trùng trước, sau đó xử lý thuốc trừ nấm bệnh.
• Thay Đổi Vị Trí Vườn Ươm: Chuyển vườn ươm nếu phát hiện có tuyến trùng trong vùng đất ươm cây.

Đối Với Cà Phê Kiến Thiết Cơ Bản Và Kinh Doanh

Xử Lý Đất Trước Khi Trồng Mới

• Cày Rà Rễ: Cày rà rễ nhiều lần, nhặt sạch các rễ cũ cà phê còn sót lại, thu gom và tiêu hủy.
• Luân Canh: Trồng cây lương thực ngắn ngày hoặc cây phân xanh, đậu đỗ ít nhất trong 2 – 3 năm.
• Bón Lót Vôi: Bón lót vôi (1 kg/hố), phân chuồng và phân lân trước khi trồng.

Biện Pháp Canh Tác

• Trồng Cây Che Bóng: Sử dụng cây che bóng tạm thời và duy trì cây che bóng để vườn cây có năng suất ổn định.
• Bón Phân Cân Đối: Sử dụng phân bón vô cơ và hữu cơ một cách cân đối, tăng cường bón phân qua lá.
• Hạn Chế Tưới Tràn: Tránh tưới tràn nước trong vườn để không lây lan bệnh từ cây bệnh sang cây không bệnh.
• Kiểm Tra Định Kỳ: Thường xuyên kiểm tra vườn cây để phát hiện và xử lý kịp thời các cây bị bệnh.

Biện Pháp Sinh Học

• Thuốc Sinh Học Trừ Tuyến Trùng: Abamectin (Tervigo 020 SC), Clinoptilolite (Map Logic 90WP), Chitosan (Jolle 1SL, 40 SL, 50 WP), Cytokinin (Geno 2005 2 SL), Paecilomyces lilacinus (Palila 500 WP (5 x 10⁹ cfu/g)).
• Thuốc Sinh Học Trừ Nấm Bệnh: Chaetomium cupreum (Ketomium 1.5 x 10⁶ cfu/g bột), Trichoderma spp. (TRICÔ-ĐHCT 108 bào tử/g), Trichoderma viride (Biobus 1.00 WP).

Biện Pháp Hóa Học

• Xử Lý Cây Bị Bệnh Nhẹ: Sử dụng thuốc trừ tuyến trùng và thuốc trừ nấm bệnh, xử lý 2 lần cách nhau 15 – 30 ngày để phòng và cô lập nguồn bệnh.
• Không Sản Xuất Cà Phê Chứng Nhận: Sử dụng các loại thuốc trừ tuyến trùng như Benfuracarb (Oncol 20 EC), Carbosulfan (Marshal 5 GR), Ethoprophos (Vimoca 10 GR) và thuốc trừ nấm như Copper Hydroxide (DuPontTM Kocide 53.8 DF), Cuprous Oxide (Norshield 58WP).

Kết Luận

Bệnh tuyến trùng hại rễ trên cây cà phê là một vấn đề nghiêm trọng, gây ra thiệt hại lớn cho người trồng cà phê. Việc nhận biết triệu chứng và áp dụng các biện pháp phòng trừ kịp thời là rất quan trọng để bảo vệ vườn cà phê khỏi sự tấn công của tuyến trùng và nấm bệnh. Hy vọng bài viết này đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về bệnh tuyến trùng hại rễ trên cây cà phê và cách phòng trừ hiệu quả. Chúc bạn thành công trong việc bảo vệ và chăm sóc vườn cà phê của mình!