Quy trình kỹ thuật trồng cà rốt

Phần I. Đặc điểm và yêu cầu ngoại cảnh

1. Đặc điểm thực vật học

Rễ

Cà rốt có rễ chính là rễ trụ, có thể ăn sâu từ vài cm đến 2m tùy thuộc vào giống. Bộ rễ phát triển mạnh trong lớp đất cày và yếu dần khi càng xuống sâu. Rễ củ là cơ quan dự trữ chất dinh dưỡng, được hình thành bởi sự biến thái của rễ và sự tham gia của trục thượng và hạ diệp.

Lá

Lá của cà rốt mọc ở phần đầu của củ, bao gồm phiến lá và cọng lá. Cọng lá có thể dài hoặc ngắn, to hoặc nhỏ, có lông hay không lông tùy giống. Phiến lá có thể nguyên hoặc xẻ thùy, rìa lá nguyên hay răng cưa. Lá non của cà rốt có thể ăn được.

Hoa

Hoa cà rốt có phát hoa phân nhánh, hoa nhỏ màu trắng hoặc phớt tím, có 4 cạnh và thụ phấn chéo nhờ côn trùng.

2. Yêu cầu về điều kiện ngoại cảnh

Cà rốt là cây chịu lạnh, hạt nảy mầm sau 20-25 ngày ở nhiệt độ 8°C và sau 5-7 ngày ở nhiệt độ thích hợp 20-25°C. Nhiệt độ trung bình cho cây sinh trưởng và hình thành củ là 20-22°C. Ở nhiệt độ 25°C, củ phát triển yếu và hàm lượng vitamin A giảm.

Cà rốt cần ánh sáng ngày dài; điều kiện ngày ngắn dưới 10 giờ chiếu sáng làm cây kém phát triển và năng suất giảm. Cây con cần cường độ ánh sáng mạnh, vì vậy cần làm sạch cỏ trên luống để tập trung ánh sáng cho cây.

Cà rốt yêu cầu độ ẩm đất thích hợp từ 60-70%. Thiếu nước, củ sẽ nhỏ và phân nhiều nhánh. Đất quá ẩm, củ dễ bị bệnh và nứt, làm giảm chất lượng sản phẩm.

Đất trồng cà rốt phải tơi xốp, nhiều mùn. Đất có thành phần cơ giới nặng làm củ bị ngắn và phân nhánh.

Phần II. Kỹ thuật trồng và chăm sóc

1. Giống

Hiện nay, giống cà rốt địa phương có thời gian sinh trưởng 95-110 ngày, củ dài 18-22cm, năng suất 25-30 tấn/ha. Một số giống phục tráng và giống nhập nội có củ dài 22-25cm, năng suất trên 30 tấn/ha. Cà rốt được trồng quanh năm ở Đà Lạt, với năng suất cao nhất vào cuối tháng 8 đầu tháng 9.

2. Chuẩn bị đất

Chọn đất canh tác xa các khu công nghiệp, bệnh viện, nhà máy, không gần nguồn nước ô nhiễm. Đất phải tơi xốp, tầng canh tác sâu trên 30cm, thoát nước tốt. Trước khi làm đất, cần vệ sinh đồng ruộng kỹ, rải đều phân chuồng, phân hữu cơ vi sinh và vôi cày kỹ để đảm bảo đất tơi xốp. Làm luống gieo rộng 1,4m cả rãnh, cao 10cm trong mùa khô và 15cm trong mùa mưa. Tưới ẩm đất và phun Dual 25 ml/bình 8 lít 4-5 ngày trước khi gieo hạt.

3. Trồng và chăm sóc

Gieo hạt

Sử dụng hạt giống tốt, chắc, mẩy với tỷ lệ nảy mầm trên 90%. Ngâm hạt trong nước ấm (3 sôi/2 lạnh) trong 24 giờ và ủ 2 ngày cho nứt mầm. Gieo đều với lượng 12-15 kg/ha, trộn chung với cát sạch hoặc tro bếp để gieo cho đều. Gieo xong phủ rơm hoặc cỏ khô hoặc lưới nylon, tưới ẩm mỗi ngày.

Khi cây mọc đều, tỉa bỏ cây yếu, còi cọc hoặc mọc quá dày. Trước khi bón thúc lần 3, tỉa định cây với khoảng cách 20x20cm vào mùa mưa và 20x15cm vào mùa khô.

Tưới nước và làm cỏ

Sử dụng nguồn nước không bị ô nhiễm, như nước giếng khoan, nước suối đầu nguồn. Tưới 2 lần/ngày khi gieo vào mùa nắng cho tới khi cây mọc đều, sau đó tưới theo độ ẩm đất để đảm bảo đủ nước cho cây. Làm sạch cỏ luống để tập trung ánh sáng cho cây.

4. Phân bón và cách bón phân

Lượng vật tư phân bón tính cho 1 ha/vụ:

• Phân chuồng hoai: 40 m³; Vôi: 800-1.000 kg; Hữu cơ vi sinh: 1.000 kg.
• Phân hóa học: 150 kg N, 150 kg P₂O₅, 240 kg K₂O.

Cách 1:

• Ure: 326 kg; Super lân: 937,5 kg; KCl: 400 kg.
• Bón lót: Phân chuồng hoai mục, vôi, hữu cơ vi sinh, super lân và kali.
• Bón thúc: Ure và kali chia làm ba lần bón.

Cách 2:

• NPK 15-15-20: 1.000 kg; KCl: 67 kg.
• Bón lót: Phân chuồng hoai mục, vôi, hữu cơ vi sinh, NPK.
• Bón thúc: NPK và kali chia làm ba lần bón.

Ngoài ra, phun thêm các phân bón lá có chứa các nguyên tố Mg, Mn, Cu, Fe, Mo theo khuyến cáo trên bao bì. Chỉ sử dụng các loại phân bón có trong danh mục phân bón được phép sản xuất, kinh doanh và sử dụng tại Việt Nam.

Phần III. Sâu hại và biện pháp phòng trừ

1. Sâu xám (Agrotis ypsilon)

Đặc điểm gây hại

Bướm sâu xám hoạt động và đẻ trứng ban đêm, sâu non gặm lá cây và sống dưới đất, ban đêm bò lên cắn đứt gốc cây.

Biện pháp phòng trừ

Vệ sinh đồng ruộng, sử dụng một số hoạt chất như Abamectin, Cypermethrin để phòng trừ.

2. Sâu khoang (Spodoptera exigua)

Đặc điểm gây hại

Sâu non ăn lá, làm lá thủng lỗ và tập trung ăn lá, gây thiệt hại lớn cho cây trồng.

Biện pháp phòng trừ

Vệ sinh đồng ruộng, làm đất kỹ trước khi trồng, dùng bả chua ngọt để bắt bướm, ngắt bỏ ổ trứng, diệt sâu non mới nở.

3. Rệp muội (Brevicolyne brassicae)

Đặc điểm gây hại

Rệp chích hút nhựa cây, làm búp và lá bị xoăn lại, lá nhạt màu hoặc vàng, héo rũ, là môi giới truyền bệnh virus.

Biện pháp phòng trừ

Tưới nước giữ ẩm trong mùa khô, loại bỏ và hủy lá bị nhiễm. Sử dụng hoạt chất Thiamethoxam, Imidacloprid để phòng trừ.

Phần IV. Bệnh hại và biện pháp phòng trừ

1. Bệnh đốm vòng (Alternaria radicirima)

Đặc điểm gây hại

Xuất hiện trên lá già với các chấm nhỏ màu đen, lan rộng thành hình tròn màu nâu có đồng tâm.

Biện pháp phòng trừ

Vệ sinh đồng ruộng, xử lý hạt giống trước khi gieo bằng nước nóng 50°C trong 30 phút. Sử dụng hoạt chất Chitosan 2% + Oligo-Alginate 10%.

2. Bệnh thối nhũn (Erwinia carotovora)

Đặc điểm gây hại

Xuất hiện trên đất thịt nặng và đất trồng cà rốt liên tục nhiều vụ, làm các tế bào trở nên mềm, có nước và nhớt, có mùi lưu huỳnh.

Biện pháp phòng trừ

Vệ sinh đồng ruộng, thu gom và tiêu hủy cây bị bệnh. Sử dụng hoạt chất Trichoderma spp + K-Humate + Fulvate + Chitosan + Vitamin B1.

3. Bệnh cháy lá

Biện pháp phòng trừ

Sử dụng thuốc Bordeaux hoặc Derosal.

4. Bệnh thối đen và thối khô

Biện pháp phòng trừ

Sử dụng các loại thuốc như Plant 50WP, Derosal 50SC, Kocide 53.8DF để phòng trừ.

Phần V. Thu hoạch và bảo quản

Cà rốt được thu hoạch khi 80-85% củ có đường kính 2,5 cm, thời gian từ trồng đến thu hoạch là 100-120 ngày. Sau khi nhổ, cà rốt cần được rửa sạch, cắt bỏ lá, phân loại, để ráo nước và đóng gói vào các bao bì đảm bảo an toàn thực phẩm. Tránh để cà rốt bị xây xát, bảo quản ở nơi thoáng mát, khô ráo và tránh ánh nắng trực tiếp.

Kết luận

Trồng cà rốt cần tuân thủ các quy trình kỹ thuật từ việc chọn giống, chuẩn bị đất, gieo trồng, chăm sóc, bón phân, phòng trừ sâu bệnh đến thu hoạch và bảo quản. Điều này giúp đảm bảo năng suất và chất lượng sản phẩm cao, đáp ứng nhu cầu tiêu dùng và thị trường.