Phytophthora – Nỗi Ám Ảnh Của Nhà Vườn Sầu Riêng

Cây sầu riêng, với giá trị kinh tế cao và năng suất vượt trội, luôn thu hút sự quan tâm của nhà vườn. Tuy nhiên, cây sầu riêng cũng là mục tiêu của nhiều loại dịch hại, đặc biệt là trong giai đoạn mang trái và sau khi thu hoạch. Trong số các dịch hại thường gặp, bệnh do nấm Phytophthora palmivora là một trong những mối đe dọa lớn nhất, gây ra tình trạng thối thân, xì mủ, và làm chậm phát triển cây trồng. Bài viết này sẽ giúp bà con hiểu rõ hơn về nguyên nhân, biểu hiện và cách phòng ngừa bệnh Phytophthora trên cây sầu riêng.

Điều Kiện Phát Sinh Nguồn Bệnh

Cây sầu riêng đã cho thu hoạch thường trở nên dễ mẫn cảm với bệnh hơn, đặc biệt là trong điều kiện thời tiết ẩm ướt. Tác nhân chính gây bệnh là nấm Phytophthora palmivora, loại nấm có tốc độ lây lan rất nhanh. Ví dụ, tại huyện Đạ Huoai, Lâm Đồng, trong khoảng thời gian từ tháng 8 đến tháng 10/2023, diện tích sầu riêng nhiễm bệnh xì mủ, vàng lá, thối rễ lên đến 2.465,7 ha, chiếm gần 42% tổng diện tích.

Nguyên nhân chính của tình trạng này là do lượng mưa lớn kéo dài, làm cho đất bị ngập nước, rễ cây suy yếu sau thời gian dài nuôi trái, không đủ sức chống chọi với nguồn bệnh.

Hình Thái Vết Bệnh

Phytophthora palmivora gây hại trên nhiều bộ phận của cây sầu riêng như lá, thân, trái và rễ.

Trên Lá

Dấu hiệu đầu tiên là các đốm nhỏ, sau 3-5 ngày phát triển thành vết bệnh lớn, bị nhũn nước, thối và có màu nâu hoặc đen. Các vết bệnh thường có quầng màu xanh nhạt bao quanh, bào tử nấm xuất hiện dưới dạng nhung trắng ở mép vết bệnh, chủ yếu ở mặt dưới của lá.

Trên Thân

Vết bệnh thường xuất hiện ở gốc thân ngay dưới mặt đất, lan lên theo mạch libe, làm thối mạch libe dưới vỏ và mất màu thân. Nhựa trong mạch thường rỉ ra ở vết bệnh, gây xì mủ. Việc chỉ sử dụng các loại thuốc trị nấm sát khuẩn bên ngoài không đủ hiệu quả, cần sử dụng thuốc có chứa hoạt chất lưu dẫn như: Phosphonate, Metalaxyl, Dimethomorph…

Trên Trái

Nấm tấn công ở cuống, bên hông hoặc đít trái, gây ra bệnh thối trái. Vết bệnh ở cuống trái thường do bào tử nấm từ thân, lá hoặc các trái bị nhiễm phía trên rơi xuống. Các vết bệnh bên hông có thể do côn trùng gây hại, còn ở phần đít trái thường do bào tử trôi theo dòng nước kết tụ.

Biện Pháp Phòng Ngừa

Phytophthora phát sinh mạnh trong môi trường ẩm ướt. Do đó, cần thực hiện các biện pháp sau để phòng ngừa bệnh:

1. Tránh Trồng Quá Dày: Cắt tỉa hợp lý cành nhánh để tạo độ thông thoáng cho cây.
2. Sử Dụng Vi Khuẩn Đối Kháng: Áp dụng các chủng vi khuẩn đối kháng nấm bệnh để ngăn ngừa nấm phát sinh.
3. Tạo Rãnh Thoát Nước: Phát cỏ quanh gốc và tạo rãnh thoát nước hợp lý để tránh ngập úng.
4. Bón Phân Hữu Cơ Định Kỳ: Giúp cải tạo đất, tạo môi trường thuận lợi cho vi sinh vật phát triển.
5. Phun Hoạt Chất Phosphonate và Fosetyl Aluminum: Trước khi thu hoạch một tháng để giảm tỷ lệ thối trái. Trước mùa mưa, cần phun thuốc đặc trị và duy trì phun thêm 2 lần trong mùa mưa để tăng khả năng phòng bệnh.

Kết Luận

Nấm Phytophthora gây hại nghiêm trọng cho cây sầu riêng, ảnh hưởng lớn đến năng suất và chất lượng trái. Bằng cách hiểu rõ về nguyên nhân, biểu hiện và biện pháp phòng ngừa, bà con có thể bảo vệ vườn sầu riêng của mình hiệu quả hơn. Hy vọng bài viết này cung cấp những thông tin hữu ích, giúp quý bà con chăm sóc vườn tốt hơn. Cảm ơn bà con đã quan tâm và hẹn gặp lại trong các bài viết tiếp theo!