Phòng Trừ Bệnh Hại Do Nấm Phytophthora spp. Trên Cây Sầu Riêng

Cây sầu riêng, được mệnh danh là "trái cây vua", mang lại giá trị kinh tế cao cho người nông dân. Tuy nhiên, nấm Phytophthora spp. là một trong những tác nhân gây bệnh phổ biến và nghiêm trọng nhất cho cây sầu riêng, tấn công từ rễ, gốc, thân, cành đến trái và lá. Dưới đây là các biện pháp phòng và trị ba loại bệnh chính do nấm Phytophthora spp. gây ra: bệnh vàng lá thối rễ, bệnh nứt thân chảy nhựa và bệnh thối trái.

1. Bệnh Vàng Lá Thối Rễ Sầu Riêng

Nguyên Nhân

Bệnh vàng lá thối rễ do nấm Phytophthora spp. tấn công phần rễ non, làm hư vỏ rễ, có mùi thối đặc trưng và dễ tuột ra khỏi lõi rễ. Tuyến trùng hại rễ cũng tạo điều kiện cho nấm dễ xâm nhập vào rễ cây.

Triệu Chứng

Khi rễ bị hư, cây không hấp thụ được nước và dinh dưỡng, dẫn đến lá vàng, rụng và chết dần. Thường thì lá già rụng trước, sau đó đến các lá non phía trên.

Biện Pháp Phòng Trị

Phòng Bệnh

• Sử dụng 500g Eddy 72WP + 500g Hợp Trí Super Humic pha cho 200 lít nước, tưới vào vùng rễ cây sầu riêng vào đầu, giữa và cuối mùa mưa.
• Tưới từ 5-15 lít nước thuốc tùy vào độ lớn tán cây.

Trị Bệnh

• Khi phát hiện bệnh, tưới thuốc cho cả vườn, lặp lại lần 2 sau 10-20 ngày.
• Nếu có tuyến trùng hại rễ, kết hợp 500ml Eddy 72WP + 500ml Carbosan 25EC/200 lít nước, thêm 200ml Hợp Trí Organo Forge/200 lít để rễ cây phục hồi và kích ra nhiều rễ tơ mới.

2. Bệnh Nứt Thân Chảy Nhựa

Nguyên Nhân

Bệnh nứt thân chảy nhựa do nấm Phytophthora palmivora gây hại, bào tử nấm sống trong vùng ẩm ướt xung quanh gốc, lây lan qua nước tưới, côn trùng, nước mưa hay dụng cụ làm vườn.

Triệu Chứng

Vết bệnh trên vỏ là những đốm màu nâu đen rỉ nhựa ướt, sau đó làm nứt vỏ và chảy nhiều nhựa nâu đỏ. Phần vỏ và gỗ bên dưới chuyển màu hồng nhạt, nâu tím, bó mạch bị thâm đen. Cây sẽ rụng lá, khô cành và chết dần.

Biện Pháp Phòng Trị

Phòng Bệnh

• Tạo vườn thông thoáng, dọn sạch cỏ xung quanh gốc; bón nhiều phân hữu cơ ủ hoai mục.
• Xẻ rãnh thoát nước tốt, không trồng xen với cây mẫn cảm với bệnh như đu đủ, ca cao.
• Phủ gốc để không làm tăng độ ẩm quá cao khi mưa dầm.
• Dùng Supercook 85WP pha 50g/1 lít nước, quét hoặc phun lên thân, cành gần mặt đất.

Trị Bệnh

• Dùng dao bén gọt nhẹ phần vết bệnh, quét Carlotta 80WG (50g/1 lít nước) xử lý lần 1. Sau 5-7 ngày, xử lý lần 2 bằng Tp-Fos (100g/1 lít nước).
• Nếu bệnh nặng, tiêm thân bằng Agrifos với liều 40-60ml/cây pha tỷ lệ 2 nước 1 thuốc.

3. Bệnh Thối Trái

Nguyên Nhân

Bệnh thối trái do nấm Phytophthora palmivora gây hại, làm thối đít trái, phần hông trái và gần cuống.

Triệu Chứng

Vết bệnh đầu tiên là đốm nhỏ có màu hơi đen, sau đó lớn dần có màu đen xám. Bệnh làm hư hại phần thịt trái rất nhanh, thịt trái bị nhũn ra, có mùi tanh và chua lẫn lộn. Bệnh nặng làm thối cả trái, có nhiều sợi nấm màu trắng bao phủ vết bệnh.

Biện Pháp Phòng Trị

Phòng Bệnh

• Không trồng dày, tỉa cành tạo tán cho vườn cây thông thoáng, bón ít phân đạm, bón nhiều phân hữu cơ, hạn chế sử dụng chất kích thích tăng trưởng.
• Giai đoạn trái nhỏ phun phòng bệnh 2-3 lần, mỗi lần cách nhau 15-20 ngày bằng Carlotta 80WG (500g/200 lít nước).
• Trong mùa mưa, phun nhặt hơn 10-15 ngày/lần.

Trị Bệnh

• Giai đoạn trái lớn, khoảng 1-1,5 tháng trước thu hoạch, thay đổi thuốc bằng Phytocide 50WP + Hợp Trí Kali-Phos (150g + 500ml/200 lít), phun 2-3 lần cách nhau 10-15 ngày/lần.
• Luân phiên sử dụng Bud Booster 200g/200 lít, Seniphos 400ml/200 lít, Hợp Trí Casi 250ml/200 lít để giúp trái mau lớn, vỏ xanh chắc, ít nứt gai, ít bệnh và cơm vàng, ít sượng.

FAQ (Câu Hỏi Thường Gặp)

1. Bệnh vàng lá thối rễ do nấm Phytophthora spp. gây ra như thế nào?

   • Nấm tấn công rễ non, làm hư vỏ rễ, dẫn đến lá vàng, rụng và cây chết dần.

2. Triệu chứng của bệnh nứt thân chảy nhựa là gì?

   • Vỏ cây xuất hiện đốm màu nâu đen rỉ nhựa ướt, sau đó làm nứt vỏ và chảy nhiều nhựa nâu đỏ.

3. Làm sao để phòng bệnh vàng lá thối rễ hiệu quả?

   • Tưới 500g Eddy 72WP + 500g Hợp Trí Super Humic pha 200 lít nước vào vùng rễ cây vào đầu, giữa và cuối mùa mưa.

4. Biện pháp nào giúp ngăn ngừa bệnh nứt thân chảy nhựa?

   • Tạo vườn thông thoáng, dọn sạch cỏ, bón phân hữu cơ, và phun Supercook 85WP pha 50g/1 lít nước lên thân, cành gần mặt đất.

5. Bệnh thối trái thường xuất hiện ở giai đoạn nào của trái sầu riêng?

   • Bệnh thường xuất hiện từ giai đoạn trái nhỏ và tiếp tục phát triển cho đến khi trái lớn.

6. Có cách nào để xử lý bệnh thối trái hiệu quả?

   • Phun Carlotta 80WG (500g/200 lít nước) giai đoạn trái nhỏ và Phytocide 50WP + Hợp Trí Kali-Phos (150g + 500ml/200 lít) giai đoạn trái lớn.

7. Vì sao tuyến trùng hại rễ lại làm tăng nguy cơ nhiễm nấm Phytophthora spp.?

   • Tuyến trùng gây tổn thương rễ, tạo điều kiện cho nấm xâm nhập dễ dàng hơn.

8. Tại sao nên phun nước vào phần gốc trước khi xử lý bệnh nứt thân chảy nhựa?

   • Để thuốc bám dính tốt hơn và tránh hao phí thuốc.

9. Nấm Phytophthora palmivora gây hại như thế nào đối với thân và cành cây sầu riêng?

   • Nấm làm xuất hiện đốm bệnh trên vỏ, làm nứt vỏ và chảy nhựa, ảnh hưởng đến mạch dẫn và gây chết cây.

10. Làm sao để kiểm soát độ ẩm xung quanh gốc cây sầu riêng trong mùa mưa?

    • Phủ gốc để tránh tăng độ ẩm quá cao, và xẻ rãnh thoát nước tốt.

11. Cần làm gì khi phát hiện bệnh vàng lá thối rễ trong vườn?

    • Tưới thuốc cho cả vườn và lặp lại sau 10-20 ngày.

12. Phải làm gì khi bệnh nứt thân chảy nhựa đã gây hại nghiêm trọng?

    • Tiêm thân bằng Agrifos với liều 40-60ml/cây pha tỷ lệ 2 nước 1 thuốc.

13. Làm sao để phòng ngừa bệnh thối trái trong giai đoạn nuôi trái?

    • Luân phiên sử dụng các loại thuốc Bud Booster, Seniphos, Hợp Trí Casi để giúp trái mau lớn, vỏ xanh chắc và ít bệnh.

14. Cách nhận biết bệnh vàng lá thối rễ trên cây sầu riêng?

    • Lá cây bị vàng, rụng và cây chết dần từ dưới lên.

15. Làm sao để phục hồi rễ cây sau khi bị bệnh vàng lá thối rễ?

    • Sử dụng kết hợp Hợp Trí Organo Forge với Eddy 72WP và Carbosan 25EC để kích thích ra rễ tơ mới.

16. Có cần phải tưới thuốc cho cả vườn khi chỉ có một vài cây bị bệnh vàng lá thối rễ?

    • Có, để phòng ngừa lây lan, tưới thuốc cho cả vườn là cần thiết.

17. Làm thế nào để tiêu diệt nấm và vi khuẩn trong đất vườn sầu riêng?

    • Bón phân hữu cơ ủ hoai mục, tạo môi trường đất thông thoáng và sử dụng các loại thuốc diệt nấm thích hợp.

18. Các biện pháp phòng ngừa bệnh nứt thân chảy nhựa bao gồm những gì?

    • Tạo thông thoáng cho vườn, không trồng xen cây mẫn cảm, và quét thuốc diệt nấm lên thân, cành gần mặt đất.

19. Biện pháp nào giúp tăng khả năng chống chịu bệnh của cây sầu riêng?

    • Bón nhiều phân hữu cơ, hạn chế phân đạm và sử dụng chất kích thích tăng trưởng hợp lý.

20. Khi nào nên thay đổi thuốc phun phòng bệnh thối trái?

    • Khoảng 1-1,5 tháng trước thu hoạch, thay đổi thuốc để đảm bảo hiệu quả phòng bệnh.

Việc hiểu và áp dụng các biện pháp phòng và trị bệnh do nấm Phytophthora spp. sẽ giúp cây sầu riêng phát triển khỏe mạnh, nâng cao năng suất và chất lượng trái.