Bệnh Đốm Vòng Đu Đủ: Triệu Chứng và Cách Phòng Trị

Giới Thiệu

Bệnh đốm vòng (Papaya Ringspot Virus - PRSV), còn được gọi là bệnh đốm hình nhẫn, là một trong những bệnh phổ biến và gây trở ngại lớn cho nghề trồng đu đủ ở Việt Nam. Bệnh có thể gây hại ở nhiều bộ phận khác nhau của cây từ lá, quả đến thân và cuống lá. Nhận biết sớm và áp dụng các biện pháp phòng trừ hiệu quả là chìa khóa để bảo vệ vườn đu đủ khỏi dịch bệnh này.

Triệu Chứng Của Bệnh Đốm Vòng

Trên Lá

Bệnh bắt đầu xuất hiện trên lá với các vết đốm sáng màu vàng nhạt. Lá hơi co lại, và sau đó vết bệnh phát triển thành các đốm vòng tròn giống hình chiếc nhẫn. Trên mặt lá non và lá ngọn, vùng mô bị bệnh trở nên nhăn phồng. Bìa lá non bị cuốn cong vào phía trong, bìa lá già bị cuốn lên, lá bị khảm và biến dạng. Những cây bị bệnh nặng thường mất thùy, chỉ còn cuống lá, đôi khi cuống lá cũng bị biến dạng co quắp.

Trên Quả

Trên quả, bệnh bắt đầu với những đốm thâm xanh sẫm, sau đó phát triển thành những đốm vòng tròn hoặc bầu dục, kích thước khoảng 0,5 - 1 cm. Bệnh tập trung gây hại nhiều ở phần nửa quả phía sát cuống. Khi quả già chín, các vòng tròn trên quả chuyển màu vàng sậm và thối ăn sâu vào bên trong thịt quả. Cây bị bệnh thường ít quả, quả nhỏ và chất lượng kém, ăn rất nhạt.

Trên Thân và Cuống Lá

Trên thân và cuống lá, vết bệnh là những sọc ngắn màu xanh tối, đôi khi tạo thành các hình bầu dục, xuất hiện chủ yếu ở phần non trên ngọn.

Nguyên Nhân Gây Bệnh

Bệnh đốm vòng trên cây đu đủ do virus Papaya ringspot virus (PRSV) gây ra. Bệnh không lây truyền qua hạt giống mà chủ yếu lây qua vết thương cơ giới và côn trùng môi giới. Các loài rệp như Aphis gossipii, Aphis crasivora và rệp đào (Myzus persicae) là những môi giới truyền bệnh chính. Chúng chích hút nhựa cây và truyền virus từ cây bệnh sang cây khỏe.

Bệnh lây lan rất nhanh, đặc biệt là ở những cây đu đủ từ 5 - 6 tháng tuổi trở đi. Cây bị bệnh thường biểu hiện triệu chứng giống với thiếu dinh dưỡng hoặc hậu quả của thuốc trừ cỏ, do đó bệnh khó phát hiện ở giai đoạn sớm.

Biện Pháp Phòng Trị

Hiện nay, chưa có biện pháp chữa trị hữu hiệu cho bệnh đốm vòng trên cây đu đủ. Tuy nhiên, có thể kết hợp một số biện pháp để hạn chế tác hại của bệnh như sau:

1. Chọn Cây Giống Khỏe: Chọn cây giống không có triệu chứng bị nhiễm bệnh.
2. Theo Dõi và Tiêu Hủy Cây Bệnh: Phát hiện và chặt bỏ sớm những cây bị bệnh, đem tiêu hủy để tránh lây lan.
3. Làm Sạch Cỏ Dại: Thường xuyên làm sạch cỏ dại trong vườn đu đủ.
4. Tránh Trồng Xen Các Loại Rau Cải: Không nên trồng xen các loại rau cải, bầu bí, mướp trong vườn đu đủ để hạn chế sự xâm nhập của virus.
5. Chăm Sóc Cây Tốt: Chăm sóc cho cây sinh trưởng và phát triển tốt, khỏe mạnh để cây có sức đề kháng tốt hơn với bệnh.
6. Phun Thuốc Diệt Côn Trùng: Sử dụng các loại thuốc như Supracide, Suprathion, Bi58, Trebon, Bassa, Applaud để tiêu diệt côn trùng môi giới truyền bệnh. Chú ý không pha thuốc đậm đặc và chỉ phun vào lúc chiều mát để tránh gây hại cho lá đu đủ.

Kết Luận

Bệnh đốm vòng là một mối đe dọa lớn đối với cây đu đủ, ảnh hưởng nghiêm trọng đến năng suất và chất lượng quả. Việc nhận biết triệu chứng và áp dụng các biện pháp phòng trừ kịp thời là vô cùng quan trọng để bảo vệ vườn đu đủ khỏi bệnh. Nông dân cần theo dõi thường xuyên, kết hợp các biện pháp phòng ngừa và sử dụng thuốc bảo vệ thực vật đúng cách để giảm thiểu thiệt hại do bệnh đốm vòng gây ra.