Cyazofamid là một hoạt chất trừ nấm thuộc nhóm cyano-imidazole, hoạt động chủ yếu qua cơ chế ức chế hệ thống hô hấp của nấm. Cụ thể, cyazofamid ngăn cản quá trình hô hấp ở ty thể của nấm, điều này làm ngăn chặn sự phát triển và sinh trưởng của các loại nấm gây bệnh. Đây là một cơ chế độc đáo giúp cyazofamid trở nên hiệu quả đối với các loại nấm thuộc nhóm Oomycetes như Phytophthora và Pythium, thường gây bệnh trên các cây trồng quan trọng như khoai tây, cà chua và nho.
Cyazofamid tác động đặc hiệu vào phức hợp III (phức hợp bc1) của hệ thống chuỗi vận chuyển điện tử trong ty thể nấm. Phức hợp này là một phần quan trọng trong quá trình sản xuất ATP (adenosine triphosphate), dạng năng lượng chính của tế bào nấm. Cyazofamid gắn vào phức hợp III và ngăn cản quá trình truyền electron qua chuỗi này, làm gián đoạn quá trình hô hấp.
Quá trình hô hấp ty thể diễn ra theo cách thức sau:
Một trong những điểm nổi bật của cyazofamid là tính chọn lọc cao. Nó chỉ ảnh hưởng đến các loại nấm thuộc nhóm Oomycetes và có ít tác động đến các nhóm nấm khác cũng như các sinh vật không phải mục tiêu (bao gồm con người và động vật). Tính chọn lọc này đến từ cơ chế đặc hiệu của cyazofamid trên phức hợp III của hệ hô hấp ty thể, vốn có cấu trúc khác nhau giữa các loài sinh vật.
Cyazofamid có khả năng kiểm soát tốt đối với các loại nấm gây bệnh đã phát triển tính kháng với nhiều loại thuốc trừ nấm truyền thống. Các loại thuốc trừ nấm khác thường tác động đến quá trình sinh tổng hợp hoặc cấu trúc màng tế bào nấm, dẫn đến việc nấm có thể nhanh chóng phát triển kháng thuốc qua biến đổi di truyền. Với cơ chế ức chế trực tiếp lên hệ thống hô hấp ty thể, cyazofamid giảm khả năng kháng thuốc nhờ tác động vào một vị trí thiết yếu và ít biến đổi trong chuỗi hô hấp của nấm.
Do cyazofamid ngăn cản quá trình sản xuất năng lượng ở cấp độ tế bào, hiệu quả kiểm soát bệnh thường kéo dài và bền vững. Điều này rất hữu ích trong các chương trình quản lý dịch bệnh tổng hợp (IPM), nơi mà cyazofamid có thể được sử dụng kết hợp với các phương pháp khác để ngăn ngừa phát triển kháng thuốc và bảo vệ cây trồng tốt hơn.
Cyazofamid không có tác động đáng kể đến các sinh vật có ích trong đất và có tính bền vững môi trường cao. Tuy nhiên, để duy trì hiệu quả lâu dài, người trồng cần tuân thủ nghiêm ngặt các hướng dẫn và sử dụng cyazofamid theo chu kỳ luân phiên với các loại thuốc khác.
Với cơ chế đặc hiệu ức chế phức hợp III trong chuỗi hô hấp ty thể của nấm, cyazofamid mang lại hiệu quả kiểm soát cao đối với các bệnh do nấm thuộc nhóm Oomycetes gây ra. Hoạt chất này không chỉ giúp ngăn ngừa sự phát triển của bệnh mà còn hỗ trợ quản lý kháng thuốc một cách hiệu quả, đóng góp vào chương trình quản lý dịch bệnh tổng hợp và bảo vệ năng suất cây trồng.